Psychoterapia grupowa to forma leczenia, w której terapeuta pełni rolę lidera grupy a swoimi interwencjami uruchamia procesy leczenia uczestników. Jest to swojego rodzaju korygowanie zaburzeń, które powstały w późniejszych okresach rozwojowych, związanych z wchodzeniem w grupy społeczne i aktywne uczestnictwo w nich ( szkoła, studia, praca, kręgi pozazawodowe, przyjaciele).
Początkowo, uczestnicy terapii grupowej jak i innych rodzajów terapii przeżywają niepewność, lęk, napięcie w związku z nową sytuacją, co czasami skutkuje naprzemiennym wycofywaniem się i powrotami. Poczucie bezpieczeństwa i akceptacji w obrębie grupy wzmacnia motywację do leczenia.
Poprzez uczestnictwo w grupie terapeutycznej leczona osoba ma możność zrozumienia, że inni mają podobne dolegliwości, co zmniejsza poczucie osamotnienia w chorobie umożliwiając nawiązywanie nowych kontaktów społecznych. Obserwacja tego co się dzieje w grupie może ułatwić dostrzeżenie i zrozumienie własnych problemów w funkcjonowaniu społecznym. Grupa terapeutyczna pełni swojego rodzaju funkcję tzw. „lustra społecznego" dostarczając uczestnikom informacji zwrotnych w nieinwazyjny i nieoceniający sposób.
Po kilku spotkaniach powstają pierwsze związki, oparte na współpracy w osiąganiu grupowych i indywidualnych celów terapii, uświadamiane są zjawiska międzyludzkie, rozumienie sytuacji grupowej i własnego w niej udziału.
Poruszane sprawy podczas sesji dotyczą omawiania przez uczestników swoich trudności, analizy zachowań w obrębie grupy i poza nią, mechanizmów powstawania objawów i sposobów radzenia sobie z nimi, poszukiwań przyczyn problemów.
Terapeutyczne oddziaływanie grupy wpływa na zmianę postaw, nabywanie umiejętności spójnego pełnienia ról społecznych, świadomość własnych i innych ludzi potrzeb, trwałość więzi emocjonalnych z osobami znaczącymi, poczucie własnej atrakcyjności.
Wartość lecznicza tej formy korygowania zaburzeń funkcjonalnych człowieka polega na tym, że dostarcza ona uczestnikom grupy sytuacji realnej a jednocześnie eksperymentalnej poprzez możliwość sprawdzenia się w działaniu bez konsekwencji jaką ponosi się w naturalnym środowisku społecznym.
Terapeuta steruje dynamiką grupy, uruchamia potencjał leczniczy jego uczestników, dąży do podtrzymywania motywacji do leczenia, uczy asertywnych relacji międzyludzkich, altruizmu, empatii, modeluje zachowania własną postawą, stwarza optymalną atmosferę do odreagowania nagromadzonych emocji.